Tekst en foto’s: Jacob Bijl.
Sinds enkele jaren zijn “Vrede en Recht” onderdeel van het wapen van Den Haag. Zij verwijzen naar de internationale status van onze stad. De vele internationale instellingen hier zijn van groot belang voor onze economie en werkgelegenheid. De meesten zijn gevestigd in de Internationale Zone. Voor dat gebied heeft de gemeente een nieuwe visie ontwikkeld om toekomstige economische ontwikkelingen te faciliteren en zo de internationale concurrentiepositie van Den Haag te versterken. Namens de Vrienden van Den Haag schreef Jacob Bijl dit artikel.
Het gebied
De Internationale Zone ligt tussen de binnenstad en Scheveningen. Het is niet een aaneengesloten gebied, maar bestaat uit vier locaties. De grootste is het World Forum en omgeving met o.a. Europol, Eurojust en OPCW. De tweede locatie is vooral bekend door het Vredespaleis, met in de nabijheid ook Plein 1813. De nieuwbouw van het Internationale Strafhof aan de Oude Waalsdorperweg naast een NAVO-instelling vormt een derde cluster, die aan vrede en recht ‘veiligheid’ toevoegt. Nieuw in de gebiedsvisie 2019 – 2027 is ten slotte de ’Internationale Boulevard (nu: Raamweg), het gebied met de verbindingen tussen station Den Haag Centraal en het World Forum-gebied en de Strafhoflocatie.
De plannen en ontwikkelingen
De doelstellingen van de nieuwe gebiedsvisie zijn ‘het creëren van een aantrekkelijk vestigingsklimaat, economische ontwikkeling en banen, het verbeteren van het woon- en leefklimaat en het beschermen en versterken van het groen en de natuur.’ De visie wijst bepaalde plekken aan als locaties voor nieuwe ontwikkelingen. De ambitieuze plannen worden samengevat in drie trefwoorden ‘verbinden, verdichten en vergroenen’.
Bij het verkeer wordt in de plannen voorrang gegeven aan de fiets en het openbaar vervoer. Gepland zijn o.a. (voor een deel ondergrondse) lightrailverbindingen van station Den Haag Centraal naar de kust en het World Forum, met een overstapmogelijkheid bij Madurodam. Belangrijk voor het autoverkeer is de voorgenomen aanleg van een ongelijkvloerse kruising op het kruispunt Scheveningseweg – Teldersweg/Johan de Wittlaan.
Voor veel internationale instellingen is veiligheid belangrijk. Het is daarom de bedoeling dat de instellingen die een hoge mate van veiligheid vereisen, geclusterd worden en als gebied beveiligd worden volgens de nieuwste methoden en technieken. Dan hoeft niet meer elk gebouw apart beveiligd te worden met een woud van paaltjes en camera’s, wat het stadsbeeld ten goede zou komen.
Voor de bouw van nieuwe en uitbreiding van bestaande internationale instellingen worden een aantal plekken genoemd waar door verbouwen, of sloop en nieuwbouw, ruimte zou kunnen ontstaan. De belangrijkste ‘ontwikkellocaties’ zijn de Martelaren van Gorcum-kerk en kantoorgebouw De Stadhouder aan de Stadhouderslaan, het oude politiebureau en het NIBC-kantoor aan de Burgemeester Patijnlaan, de sportvelden van defensie bij het Internationale Strafhof, een deel van de Scheveningse gevangenis en een deel van het Bronovoterrein.
Inspraak
Gezien de ligging midden in de stad hebben wij als Vrienden van Den Haag gebruik gemaakt van de mogelijkheid om bij de gemeenteraad in te spreken over deze visie. Daarbij hebben wij onze waardering uitgesproken voor de OV-plannen. Wel baart het ons zorgen dat de al langer bestaande plannen voor het verdiept aanleggen van de Teldersweg nog weinig geconcretiseerd zijn. Dat is geen goed voorteken voor de nu geplande ongelijkvloerse lightrailverbinding langs de Teldersweg. Laat de gemeente hier de daad (en het geld) bij het woord voegen. In de conceptversie leek het er verder op dat er een transferium – een autoparkeerplaats met OV opstap- tussen Madurodam en het Hubertusviaduct zou komen. Gelukkig staat dit niet meer in de definitieve visie, want transferia horen aan de rand van de stad aangelegd te worden.
Plein 1813 wordt aangewezen als concentratiegebied voor ambassades en kleine internationale instellingen met hoge veiligheidseisen. Het zou een mooi groen plein worden zonder doorgaand autoverkeer, voorzien van integrale gebiedsbeveiliging. Deze toekomstmuziek klinkt mooi, maar onze ervaring met de mogelijke verhuizing van de Israelische ambassade naar een van de monumentale villa’s maakt ons eerder sceptisch. Zolang de rijksoverheid en het college de internationale verdragen zo interpreteren dat alles moet wijken voor veiligheidseisen, zien wij dit soort instellingen liever niet gehuisvest in een beschermd stadsgezicht vol monumenten, maar elders in de stad waar de veiligheidseisen minder schade aanrichten.
Tot onze verbazing wérd voorgesteld een groene plek aan de rand van de stad te verstenen – de sportvelden van defensie tussen het Strafhof en de NAVO-instelling. Het drijft de grondprijs natuurlijk mooi op voor het Rijksvastgoedbedrijf, maar wie laat er nu na het stikstofarrest nog bouwen in het groen aan de rand van een Natura 2000-gebied terwijl er elders in de stad nog volop ontwikkellocaties beschikbaar zijn? Intussen heeft het College gelukkig de door de Raad aangenomen motie overgenomen en aan het Rijk gemeld dat deze locatie groen blijft. Het is duidelijk: deze gebiedsvisie dient vooral een economisch doel en is daardoor eenzijdig en beperkt. Behalve een belangrijke banenmotor is dit gebied namelijk ook een gewaardeerd woon- en belangrijk groengebied. Het is opvallend hoe vaak in de visie de woorden ‘bereikbaarheid’ en ‘veiligheid’ voorkomen (respectievelijk 20 en 12 keer) en hoe weinig het woord ‘leefbaarheid’ (7 keer). Alle reden voor ons om de vinger aan de pols te houden!
Recente reacties