biopolus studio stad van de toekomst

UNStudio ontwerpt integrale visie voor verdichting en verduurzaming van testlocatie in Den Haag

Ontwerp Biopolus. Rendering door Plompmozes

Tekst: UNStudio. Renderings: Plompmozes.

Resultaat BNA ontwerpstudie Stad van de Toekomst* locatie Den Haag: UNStudio presenteert – in samenwerking met een multidisciplinair team van experts – de Socio-Technical City, een nieuwe stedenbouwkundige visie voor het Central Innovation District(CID) in Den Haag.

Het CID is een centraal gelegen testlocatie in de spoorwegdriehoek Den Haag Centraal, Den Haag Hollands Spoor en Den Haag Laan van NOI: nu nog een groot infrastructureel knooppunt van sporen maar in UNStudio’s toekomstvisie van de Socio-Technical City een groen en zelfvoorzienende ‘dubbellaags ’stadsdeel, waarbij een heel nieuwe stadslaag van woningen, kantoren, stedelijke mobiliteit en parkachtige openbare ruimte wordt aangelegd boven op de bestaande infrastructuur van treinsporen.

De Stad van de Toekomst

Hoe kunnen de grote maatschappelijke transities op het gebied van energie, voedsel en mobiliteit verwezenlijkt worden in de steden?Hoe kunnen we de techniek die nodig is om een stad toekomstbestendig te maken,zo vormgeven en integreren dat de stad er aantrekkelijker en aangenamer van wordt voor de mensen die er wonen en werken? Dat is de uitdaging van de ontwerpstudie ‘Stad van de Toekomst’ waar de Socio-Technical City een oplossing voor formuleert.

Diagram integraal ontwerpen

De ontwerpstudie is in januari 2018 van start gegaan. Aan de hand van vijf testlocaties van circa één vierkante kilometer in Amsterdam,Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven hebben tien multidisciplinaire ontwerpteams – bestaande uit landschapsarchitecten, stedenbouwkundigen, mobiliteitsexperts, experts op gebied van circulaire economie, energietransitie, future strategies, big data en smart cities – gekeken naar nieuwe manieren van stadsontwikkeling. Hierbij hebbende teams op een ‘level playing field’ samengewerkt met gemeenten, lokale betrokkenen en experts rond belangrijke innovaties. Daarbij kreeg UNStudio het gebied van het CID in Den Haag toegewezen.

Socio-Technical City: verdichting én verduurzaming

 Met de Socio-Technical City biedt UNStudio een meervoudige oplossing voor twee belangrijke uitdagingen voor steden in de toekomst – verdichting en verduurzaming. Met andere woorden: hoe kan een gebied als het CID ondanks de extreem hoge dichtheid in de toekomst toch zelfvoorzienend en energieneutraal zijn? En hoe ziet zo’n stadsdeel er dan uit?

visie cid stad van de toekomst

Gateways: Katalysatoren van ontmoeting en innovatie

 De Socio-Technical City slaat een brug tussen infrastructuuren techniek enerzijds en leefbaarheid en maatschappelijk welzijn van de stedelingen anderzijds. De ontwerpstudie onderscheidt een aantal technische ‘domeinen’, die elk verwijzen naar de grote transitievraagstukken van deze tijd: energie, circulariteit,mobiliteit, klimaatadaptatie/waterbeheer, voedselproductie. Vervolgens zijn deze domeinen steeds doorvertaald naar een ‘gateway’, een fysieke architectonische ingreep die zowel een praktische oplossing biedt voor het vraagstuk als ook een aantrekkelijk symbool vormt voor het specifieke thema – een Geothermiecentrale als icoon voor de energietransitie, een (Hyperloop)station als landmark voor mobiliteit, een Waterzuiveringsinstallatie Biopolus als symbool voor circulariteit.

Het model van de gateways gaat uit van de gedachte dat interactie een vereiste is voor innovatie. De gateways vormen de katalysatoren voor ontmoeting. Ze verbinden buurten en mensen en vormen zodoende broedplaatsen voor innovatie.

Gateway Mobiliteit: Metropolitan Superhub

Het concept van gateways komt voort uit de locatie zelf.De aanwezigheid van drie intercity stations op loopafstand van elkaar vormen een unieke kans om dit gebied te transformeren tot één Metropolitane Superhub,een systeem van terminals nauw met elkaar verbonden en vergelijkbaar in grootte met Schiphol Airport. Hier is volop ruimte voor nieuwe vormen van duurzame mobiliteit  zoals de hyperloop, een free floating systeem van elektrische steps en wellicht zelfrijdende pods die de verschillende vervoersmodaliteiten met elkaar verknopen.
Na het aanleggen van de nieuwe stedelijke bovenlaag, kan de Metropolitane Superhub stapsgewijs een stadscentrum worden. De stad groeit rondom en takt aan op de bovenstad en creëert een hoogstedelijke verdichting die ongekend is in Nederland.

stad van de toekomst hyperloop

Gateway Energie: Geothermiecentrale

De geothermiecentrale vormt de centrale plek van de energievoorziening en is als zodanig een belangrijke gateway van het CID. Onderzoekwijst uit dat gebruik van warmtepompen, WKO systemen, optimale isolatie en zonnepanelen niet genoeg zijn om dit verdichte gebied volledig van stroom te voorzien. Om de stad toch zelfvoorzienend en energieneutraal te maken is een systeem bedacht van ‘energie-uitruil’ met de omliggende wijken. De iconische geothermiecentrale put energie uit een warmwaterreservoir dat 2,5 kilometer onder de oppervlakte ligt en levert die energie aan de omliggende laagbouwwijken, terwijl de laagbouwwijken via zonnepanelen op daken een overschot aan energie produceren dat weer aan de nieuwbouw geleverd kan worden. De multifunctionele geothermie centrale is tevens een stadsbrug die buurten met elkaar verbindt, een wintertuin, een broedplaats voor start-ups,maar bovenal een icoon voor de energietransitie. Een energiekathedraal.

Gateway Voedselproductie: Biopolus

De Biopolus is een andere gateway, een circulair systeem dat voorziet in de lokale water- en voedselvoorziening. De Biopolus zorgt ervoor dat het afvalwater van het nieuwe stadsdeel wordt gezuiverd en de voedingsstoffen die daarbij vrijkomen worden gebruikt voor de verbouw van gewassen. Buizen pompen het afvalwater naar het hoogste niveau waarna het via verscheidene zuiveringsprocessen naar het laagste niveau stroomt, alwaar het water gezuiverd is tot drinkwaterkwaliteit en weer terug het systeem ingaat. De lokale kringloop is gesloten.
De Biopolus is behalve waterzuiveringsinstallatie, een urban farm, een verticaal park waar je je geliefde mee naartoe kunt nemen, maar bovenal een icoon voor de circulaire economie.

doorsnede biopolus in de stad van de toekomst

Gateway water: Stedelijk irrigatiesysteem

Klimaatverandering levert grote risico’s op voor het gebied zoals overstromingen en oververhitting. Waar het regenwater, het vuilwater en het grijswater nu allemaal met één systeem wordt afgevoerd, zijn drie stromen in ons voorstel losgekoppeld. Vuilwater wordt afgevoerd in buizen ondergronds, maar regenwater mag zichtbaar zijn in de vorm van aantrekkelijke waterpartijen in de openbare ruimte. Een irrigatiesysteem van kanalen, wadi’s, waterpleinen en zelfs watervallen voor het relatief schone regenwater kan in de openbare ruimte een prachtige toevoeging zijn en de beleving van het gebied veraangenamen.

Het  Socio-Technical City Team

De stedenbouwkundige visie voor de Socio-Technical City is ontworpen door UNStudio: Ben van Berkel met Lars van Hoften en Dana Behrman, Maria Zafeiriadou, Ren Yee, Chen Shijie, Qiao Xu, Nina Soltani, Takumi Kozuki,
Model Team: Patrik Noome, Bart Bonenkamp in samenwerking met UNSense (urban technology), Felixx (landschapsarchitecten) DGMR (energie) Metabolic (circulariteit), Nelen Schuurmans (klimaatadaptatie), Here technologies (data mobiliteit).

 *Stad van de Toekomst

De ontwerpstudie maakt onderdeel uit van ‘Stad van de Toekomst, een gezamenlijk initiatief van BNA Onderzoek, de TU Delft, Vereniging Deltametropool, de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven, de Directoraten-generaal Mobiliteit, Ruimte en Water, Rijkswaterstaat en het Ministerie van Binnenlandse Zaken. De uitkomsten van deze en de andere studies van De Stad van de Toekomst worden voorjaar 2019 gebundeld in een publicatie.
Voor het CID maakte ook team WAM een plan. Bekijk hier het resultaat: All Inclusive

Leave a Comment

*