Tekst en foto’s: Lenneke Overmaat en Simon Franke.
Op een bankje zitten, een praatje maken met bewoners, luisteren en vragen wat zij voor hen kunnen betekenen, dat was de start van Willem en Nol op het Teniersplantsoen in de Haagse Schilderswijk, nu tien jaar geleden. Zo ontstond het Stagehuis, een huis voor jongeren om stage te lopen in de Schilderswijk. Een plek waar zij met hun vragen en problemen terecht kunnen en waar zij gestimuleerd worden om hun dromen te realiseren. Het Stagehuis is een succes en wordt gewaardeerd zo blijkt uit de overhandiging door wethouder Baldewsingh van de stadspenning Den Haag aan Willem en Nol. Maar hoe past zo’n burgerinitiatief in het huidige participatiebeleid van de gemeente Den Haag?
Informeel
Willem Giezeman en Nol Breebaart, twee vrienden die hun pensioentijd wilden doorbrengen met betekenisvol werk. De een van beroep stadsvernieuwer en de ander timmerman, een gouden duo. Willem de creatieve geest, energiek, levenslustig en optimistisch en Nol rustig, praktisch en weloverwogen.
Informeel werken, aansluiten bij wat er gaande is, meebewegen met de dynamiek van de wijk en ideeën mogelijk maken. Een houding van ‘iedereen is welkom, alles is mogelijk, we vertrouwen elkaar en voor elk probleem is een oplossing’, kenmerkte hun werkwijze. De sleutels van het Stagehuis zijn een mooie metafoor. We schreven er eerder een blog over: er waren meer dan veertig sleutels in omloop. In al die tien jaar is er nooit ingebroken of iets gestolen; het Stagehuis is van en voor bewoners.
Het Stagehuis
Schilderswijktour
In 2013 ontmoeten we hen bij de start van ons onderzoek Plekken van betekenis in de Schilderswijk. Wij herinneren ons nog hun wat sceptische houding; weer twee onderzoekers van buiten die vrijblijvend een kijkje nemen in de Schilderswijk en daarna een mooi maar duur rapport voor in de la maken. We gaven hen geen ongelijk maar al vrij snel bleek hun werkwijze overeen te komen met die van ons; aansluiten bij wat er al is en de Schilderswijk zelf aan het woord laten.
Dat begon toen we een Schilderswijktour wilden organiseren met jongeren uit de wijk die hun plekken van betekenis laten zien aan professionals, politici, beleidsmakers en journalisten.
Willem en Nol brachten ons in contact met Zoulikha en Kaoutar, twee felle, slimme meiden van Marokkaanse komaf. Met hen hebben wij tientallen wandelingen gemaakt langs plekken die voor hun een speciale betekenis hebben: langs de bakker waar zij hun energydrankje kopen, de drukbezochte ING bank waar hun ouders cash geld wisselen, de mozaïekbank op het Teniersplantsoen waar zij chillen met vriendinnen, het koffiehuis waar alleen hun vader en broers komen, voor de (toen gesloten) deur van de bibliotheek waar zij hun huiswerk maakten en langs de moskee met een aparte ingang voor vrouwen. In het Stagehuis begon en eindigde de tour aan de grote ovalen tafel waar iedereen gelijk is.
En ook onze vraag aan Jan Rothuizen om een tekening te maken van het Teniersplantsoen om het dagelijks leven van een plein in deze (zo vaak als negatief bekend staande) wijk te laten zien, sloeg aan bij hun werkwijze. Toen de tekening paginagroot in de Volkskrant verscheen, waren niet alleen Zoulikha en Kaoutar maar ook Willem en Nol apetrots.
Nieuwe generatie
Bij hun drukbezochte afscheid op zaterdag 21 april 2018 blijkt het Stagehuis het centrum te zijn van het Teniersplantsoen met bruisende activiteiten voor kinderen en jongeren. Het jonge duo Yassine Abarkane en Bas Koeleman is nu de drijvende kracht achter het Stagehuis. Hun emotionele afscheid van Willem en Nol liet zien hoeveel zij betekend hebben voor de realisatie van hún dromen. De informele werkwijze zit in het bloed van deze twee jonge gasten. Bas is verantwoordelijk voor de BSV, een bloeiende sportvereniging waar meer dan 300 jongeren en kinderen uit de Schilderswijk lid van zijn. Yassine is verantwoordelijk voor het dagelijks reilen en zeilen van het Stagehuis en voor projecten als ‘Buurtbroeders’ (preventieteam van jongeren), ‘Strijders’ (toneelvoorstelling met jongeren over dromen, radicalisering en identiteit), ‘Dik voor mekaar’ (praat- en sportprogramma voor kinderen met overgewicht).
Wethouder Baldewsingh overhandigt de Stadspenning
Burgerparticipatie
Het Stagehuis vervult een belangrijke rol in de Schilderswijk. Daar is iedereen het wel over eens. Maar hoe passen initiatieven als het Stagehuis in het beleid van de gemeente Den Haag? In 2012 lanceerde de gemeente de ‘deal Schilderswijk’. In ons rapport waren we kritisch: teveel van bovenaf, teveel problemen stevig aanzetten om ze vervolgens krachtdadig te lijf te gaan. Inmiddels heeft de gemeente een nieuwe aanpak. Sinds 2016 is het Actieplan Burgerparticipatie 2016-2020 van kracht.
Participatie is niet meer alleen inspraak, maar biedt ook ruimte voor burgerinitiatief, om het maar even heel kort samen te vatten. De gemeente erkent bijvoorbeeld dat bewonersorganisaties en sociale ondernemers belangrijke maatschappelijke taken kunnen hebben. Er is dan ook een voorzichtig begin met ‘right to challenge’, overdracht van taak en budget van gemeente naar burgerinitiatief.
Frontlijn werken is een kernbegrip in de nota. Dat is waar ‘burgers en overheid elkaar treffen in de stad, in de wijk’. Daar moet je kijken wat er gedaan moet worden en wie het meest geschikt is om dat op te pakken. Dat kan de gemeente zijn, maar het kan ook een andere maatschappelijke organisatie of een (sociale) ondernemer zijn. Het Stagehuis bevindt zich aan de frontlijn (als je dat begrip al wilt hanteren), pakt al tien jaar een maatschappelijke taak op. Het actieplan spreekt waardering uit voor degelijke initiatieven.
De gemeente wil graag ambtelijke bureaucratie wegnemen, kennis leveren, uitwisseling organiseren, etc. Dat is nuttig, maar hoe gaat ze in de toekomst daadwerkelijk om met een vrijwilligersorganisatie die professionaliseert, met een organisatie die niet op gemeentelijk initiatief is ontstaan en die haar eigen agenda heeft geformuleerd? Daar is de nota nog vaag over.
Simon Franke (Trancity), Lenneke Overmaat (Trancity), Arnold Reijndorp schreven Plekken van betekenis in de Schilderswijk – Publiek domein als strategie. Dat is beschikbaar als gratis download.
Het Actieplan Burgerparticipatie van de gemeente Den Haag is hier te lezen.
Tekening Jan Rothuizen
Recente reacties